Tesoro Humano Vivo (Living National Treasure/Living Human Treasures/ w wolny tłumaczeniu: Człowiek Skarbem Narodu) jest to tytuł nadawany przez UNESCO, osobom, które posiadają dużą wiedzę i umiejętności niezbędne do wykonywania “specyficznych elementów niematerialnego dziedzictwa kulturowego”. Chodzi tutaj między innymi o wyrób rzemiosła, rozpowszechnianie tradycyjnej muzyki i tańców, promocja literatury i kuchni narodowej oraz umiejętność stosowania tradycyjnej medycyny.
Chile jest jedynym krajem w Ameryce Południowej, które przyznaje nagrody Tesoros Humanos Vivos. Pierwsze poszukiwanie chilijskiego Skarbu odbyło się w 2009 roku – na podstawie nadesłanych zgłoszeń wybrano cztery osoby. W edycji 2018 przyznano 6 odznaczeń dla osób, które są “ucieleśnieniem niematerialnej wartości kultury narodowej”.
José Eduardo Huerta Serrano
Pochodzi z Larmahue. W wieku 13 lat przeniósł się do sektora Lo Argentina gdzie obecnie mieszka. Ta zmiana i ogród, który zbudowali jego rodzice w nowym domu, spowodowały, że stworzył pierwsze koło, aby podlać swoją plantację. José Huerta mówi, że zawsze lubił koła i pierwsze modele zaczął produkować z puszek po rybach. Z czasem zaczął robić pierwsze drewniane koła, o których wspomina: „nie były bardzo schludne, ale tak zacząłem lubić tę technikę”. Od 2000 roku bardziej poświęcił się tej branży, wykonując małe repliki kół, których technika konstrukcyjna została udoskonalona. Don José, zainteresowany nagłośnieniem tego rodzaju techniki tworzenia kół i przekazaniem znaczenia tej formy zrównoważonego nawadniania, które generują koła, bierze udział w różnych warsztatach, wykładach i wystawach, ujawniając ich wartość.
José Manuel Gallardo Reyes
Jest piosenkarzem i Payadorem (to muzyk, który recytuje wiersze w rytm muzyki), odkąd miał 15 lat. Uczył się śpiewać od babci Felicii Méndez i ojca Carlosa Gallardo, którzy jako dziecko śpiewali mu pieśni religijne. Jako śpiewak pieśni sakralnych brał udział w krajowych spotkaniach organizowanych w latach sześćdziesiątych przez Departamento de Extensión Musical de la Universidad de Chile , w celu zachowania tej tradycji. Brał udział w festiwalach religijnych, takich jak La Cruz de Mayo, Virgen del Carmen. Podróżował także z Ancud do La Serena, przekazując swoją wiedzę z dziedziny śpiewu i poezji.

Juan Domingo Pérez Ibarra
Od dzieciństwa nauczyciel Juan Pérez interesował się śpiewem. W wieku trzech lat nauczył się grać na gitarze, ale dopiero w wieku 21 lat – po ślubie – zaczął regularnie śpiewać. Jednym z głównych nauczycieli, których miał, był Don Santos Rubio, który nauczył go komponować wiersze.
Teraz, jeśli chodzi o tematykę lub podstawy pieśni sakralnych, don Juan Pérez zdecydowanie utrzymuje, że największe i najważniejsze są wersety cierpienia, ponieważ nic nie dorównuje znaczeniu cierpienia: „To największa rzecz, jaka kiedykolwiek istniała, istnieje i będzie istnieć, jako największy cud miłości”.

Juan Andrés Correa Orellana
Członkowie rodziny Correa z sektora La Llavería w Las Cabras od wielu pokoleń śpiewają boskie, ludzkie i, jak mówią, popularne melodie. Ustnie kultywują tradycję pieśni poetyckiej.Juan Andrés Correa, urodzony i wychowany w Los Aromos, gmina Las Cabras, pochodzi z tej rodziny chłopskich muzyków. W wieku 8 lat, obserwując i słuchając wujków i dziadków, nauczył się śpiewać i grać na gitarze. Chociaż całe swoje życie poświęcił wsi i rolnictwu, jego pasją jest śpiew i poezja, do tego stopnia, że we wrześniu 1999 r. został ogłoszony „Typowym charakterem gminy Las Cabras”.

Gilberto Acevedo González
Don Gilberto Acevedo pochodzi z gminy Chimbarongo. Miłość do śpiewania odziedziczył od swoich przodków – jego dziadkowie i jego ojciec byli śpiewakami. Od zawsze celebruje Virgin de Carmen. Jego dzieci także ćwiczą śpiewanie, oraz aby przekazać tę tradycję większej liczbie osób, opracował specjalne warsztaty muzyczne. Don Gilberto jest twórcą i interpretatorem wieloletnich kompozycji, wprowadzonych do kultury wiejskiej i miejskiej gminy Chimbarongo.
Carlos Santiago Varas Yañez
Santiago Varas Yáñez, syn Samuela Varasa i Hildy Yáñez, urodzony na farmie „El Crucero”, położonej obok Chancón. W latach 50. razem z rodziną przeniósł się do San Vicente de Tagua-Tagua. Od tego czasu zaczął zapuszczać się w poezję, których uczył się od ojca, a on z kolei od dziadka. W swojej gminie wyróżniał się jako młody człowiek, który komponuje wysokiej jakości wiersze i które interpretuje zgodnie z tradycją mistrzów „pueta” z tego regionu. Większość swojego życia poświęcił rolnictwu w regionie O’Higgins. Później przeniósł się do Pichilemu, gdzie w pełni poświęcił się poezji. Zaczął rozpowszechniać pieśni sakralne w różnych częściach regionu. Na koniec przeniósł się do Rancagua, gdzie nadal śpiewa i całkowicie oddał się tradycyjnej chilijskiej poezji, współpracując z archiwum muzycznym Regionalnego Muzeum Rancagua i tworząc spotkania dla śpiewaków, studentów, profesorów i badaczy. Archiwum muzyczne Muzeum Regionalnego zostało utworzone i powiększyło się dzięki wkładowi Santiago Varasa, który pozwolił zachować dla nowych pokoleń, obrazy i dźwięki tej tradycji oraz dawnych „mistrzów puet”.
